Τι είναι ημικρανία και γιατί μας αφορά

Η ημικρανία δεν είναι ένας απλός πονοκέφαλος. Είναι μια χρόνια νευρολογική πάθηση που χαρακτηρίζεται από έντονο πόνο, συνήθως στη μία πλευρά του κεφαλιού, και συχνά συνοδεύεται από ναυτία, εμετό, ευαισθησία στο φως και τους ήχους, καθώς και δυσκολία συγκέντρωσης. Οι κρίσεις μπορεί να διαρκέσουν από μερικές ώρες έως και αρκετές ημέρες, καθιστώντας δύσκολη ή και αδύνατη την επαγγελματική λειτουργία του ατόμου.

Η ημικρανία επηρεάζει περίπου το 12% του παγκόσμιου πληθυσμού και είναι από τις βασικές αιτίες απώλειας παραγωγικότητας στον εργασιακό χώρο. Παρόλα αυτά, συχνά υποτιμάται, παρανοείται ή και αγνοείται.

Ποιοι επηρεάζονται περισσότερο

Η πάθηση πλήττει κυρίως άτομα σε παραγωγική ηλικία, μεταξύ 25 και 55 ετών, με τις γυναίκες να εμφανίζουν συχνότερα ημικρανίες από τους άνδρες — σε αναλογία περίπου 3 προς 1. Αυτό συνδέεται κυρίως με τις ορμονικές μεταβολές που επηρεάζουν τον κύκλο της γυναίκας. Παράγοντες όπως το χρόνιο στρες, η έλλειψη ύπνου, η κακή διατροφή, η αφυδάτωση, η υπερέκθεση σε οθόνες, δυνατοί ήχοι ή έντονος φωτισμός μπορεί να λειτουργήσουν ως εκλυτικοί μηχανισμοί κρίσεων.

Πολλοί ασθενείς έχουν οικογενειακό ιστορικό ημικρανίας, γεγονός που υποδηλώνει γενετική προδιάθεση. Συχνά, οι πάσχοντες δυσκολεύονται να εξηγήσουν στους άλλους τι βιώνουν, καθώς  τα συμπτώματα δεν είναι πάντα εμφανή, με αποτέλεσμα να μην λαμβάνουν την απαιτούμενη κατανόηση και υποστήριξη.

Ημικρανία και εργασία: Πόσο επηρεάζεται η καθημερινότητα

Η επαγγελματική ζωή μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα δύσκολη για όσους υποφέρουν από ημικρανία. Οι κρίσεις μπορεί να είναι απρόβλεπτες και να προκαλέσουν απουσίες από την εργασία. Ακόμα και όταν κάποιος προσέρχεται στον χώρο εργασίας με ημικρανία, η δυνατότητά του να αποδώσει επηρεάζεται σοβαρά.

Οι εργαζόμενοι βιώνουν μειωμένη συγκέντρωση, αδυναμία λήψης αποφάσεων, ευερεθιστότητα, κόπωση και, συχνά, άγχος μήπως θεωρηθούν αναποτελεσματικοί. Το φαινόμενο του  “presenteeism” – δηλαδή, η φυσική παρουσία στον χώρο εργασίας χωρίς ουσιαστική παραγωγικότητα – είναι ιδιαίτερα συχνό στην περίπτωση της ημικρανίας.

Επιπλέον, το κοινωνικό περιβάλλον συχνά δεν δείχνει την απαραίτητη κατανόηση, γεγονός που οδηγεί σε απομόνωση ή και στιγματισμό. Οι πάσχοντες μπορεί να αποφεύγουν να μιλήσουν για την κατάστασή τους από φόβο μην θεωρηθούν “δύσκολοι”, “ευαίσθητοι” ή “μη συνεργάσιμοι”.

Τι μπορούν να κάνουν οι εργοδότες

Η στήριξη των εργαζομένων με ημικρανία δεν είναι μόνο πράξη ανθρωπιάς, αλλά και έξυπνη στρατηγική διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού. Η κατανόηση και η ευελιξία από την πλευρά του εργοδότη συμβάλλουν σε μια υγιή εργασιακή κουλτούρα και αυξάνουν τη δέσμευση και την απόδοση των εργαζομένων.

Το πρώτο βήμα είναι η ενημέρωση. Όταν η διοίκηση και οι ομάδες κατανοούν τη φύση της ημικρανίας, δημιουργείται ένα πιο συμπεριληπτικό περιβάλλον. Οι εργαζόμενοι νιώθουν ασφαλείς να μιλήσουν για την πάθησή τους και να ζητήσουν στήριξη χωρίς φόβο για τις επαγγελματικές τους προοπτικές.

Οι εργοδότες μπορούν να εφαρμόσουν πρακτικές όπως ευέλικτα ωράρια, δυνατότητα τηλεργασίας, προσαρμογή του φυσικού χώρου εργασίας ώστε να μειωθούν τα ερεθίσματα (π.χ. έντονος φωτισμός, θόρυβος), καθώς και δημιουργία ήσυχων χώρων ανάπαυσης. Επίσης, η πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και προγράμματα υποστήριξης εργαζομένων ενισχύει την ευημερία και συμβάλλει στην πρόληψη.

Πάνω απ’ όλα, είναι απαραίτητο να καλλιεργηθεί ένα κλίμα ανοιχτής επικοινωνίας και εμπιστοσύνης. Όταν οι άνθρωποι νιώθουν ότι δεν χρειάζεται να κρύψουν τον πόνο τους, γίνονται πιο ειλικρινείς, πιο σταθεροί και πιο αφοσιωμένοι.

Η ευθύνη μας απέναντι σε μια αόρατη πραγματικότητα

Η ημικρανία είναι μια πραγματική πρόκληση – όχι μόνο για το άτομο που την βιώνει, αλλά και για το εργασιακό περιβάλλον μέσα στο οποίο ζει και λειτουργεί. Όσο συνεχίζουμε να την αγνοούμε ή να την υποτιμούμε, τόσο παραμένουμε μακριά από την ουσιαστική φροντίδα της υγείας και της απόδοσης των ανθρώπων μας.

Οι επιχειρήσεις που επενδύουν στην κατανόηση και στήριξη των εργαζομένων με ημικρανία κερδίζουν σε ανθρωπιά, σεβασμό και, τελικά, σε αποτελεσματικότητα. Η υγεία στο χώρο εργασίας δεν είναι προνόμιο – είναι θεμελιώδες δικαίωμα και κοινή ευθύνη.

Πηγές:

World Health Organization (WHO) – Headache disorders
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/headache-disorders

Global Burden of Disease Study (2019) – Headache disorders remain among top 10 causes of disability worldwide
https://www.thelancet.com/gbd

International Headache Society (IHS) – Classification and diagnosis of migraine
https://ichd-3.org

American Migraine Foundation – Migraine in the Workplace: Impact and Solutions
https://americanmigrainefoundation.org/resource-library/migraine-in-the-workplace

Steiner TJ, Stovner LJ, Vos T. (2016) – Migraine is first cause of disability in under 50s: will health politicians now take notice?
The Journal of Headache and Pain, 17:104
https://doi.org/10.1186/s10194-016-0699-5

Radtke A. et al. (2012) – Headache-related presenteeism and absenteeism in the workplace: a cross-sectional analysis.
Cephalalgia, 32(6), 462–470.
https://doi.org/10.1177/0333102412440190

Work Foundation (2022) – Working with migraine: How employers can better support people with migraine at work
https://www.lancaster.ac.uk/work-foundation/publications